Pomnik gen. Władysława Andersa w Cassino

We włoskim mieście Cassino, leżącym u stóp słynnej góry Monte Cassino, po długotrwałych staraniach Okręgu 2. Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce, 17 maja 2014 r. odsłonięty i poświęcony został pomnik gen. Władysława Andersa - zwycięskiego dowódcy 2 Korpusu Polskiego, którego oddziały 70 lat temu, 18 maja 1944 roku zdobyły silnie broniony przez Niemców masyw górski rozciągający się od szczytów Monte Cassino po Monte Cairo, otwierając tym samym alianckim wojskom wolną drogę na Rzym. 

Pomnik na zamówienie Okręgu 2. SWAP w ekspresowym tempie wykonał na początku bieżącego roku mistrz Andrzej Pityński – najbardziej znany polski rzeźbiarz w Stanach Zjednoczonych, komendant Placówki 123 SWAP w Nowym Jorku. 

Monument w Cassino jest zmodyfikowaną kopią pomnika generała Andersa, który stoi na weterańskim cmentarzu w Amerykańskiej Częstochowie, Doylestown, PA. Inna kopia tego pomnika znajduje się także w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. 

Granitowy cokół pomnika z wyrytą inskrypcją w trzech językach (włoskim, angielskim i polskim) został wykonany we Włoszech na zlecenie Okręgu 2. SWAP przez kamieniarską firmę Arciero Alberto Lavorazione Marmi z Cassino. Ciekawostką jest fakt, że firma ta w 1970 roku wykonała płytę kamienną, która przykrywa grób gen. Władysława Andersa na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino. 

W porozumieniu z władzami miasta Cassino pomnik gen. Andersa stanął na placu sąsiadującym z miejscowym Muzeum Historiale. Nieocenionej pomocy przy załatwianiu różnych spraw związanych z realizację tego niełatwego projektu udzieliła weteranom z Ameryki kierowniczka tegoż muzeum Jolanta Grunert .

W uroczystości odsłonięcia i poświęcenia pomnika (zorganizowanej przez władze miasta Cassino we współpracy z miejscowym Muzeum Historiale) oprócz grupy kilkudziesięciu sędziwych weteranów bitwy pod Monte Casino, udział wzięli m.in.: minister Jan Stanisław Ciechanowski - kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych; szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Jacek Cichocki, Ambasador RP w Rzymie Wojciech Ponikiewski, Karolina Kaczorowska - wdowa po ś. p. ostatnim prezydencie RP na uchodźstwie Ryszardzie Kaczorowskim, Anna Maria Anders - córka gen. Władysława Andersa,  kierownictwo Związku Polaków we Włoszech, Wincenty Knapczyk - naczelny komendant SWAP, Helena Knapczyk - naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pań przy SWAP,  liczne zastępy harcerzy z Polski i  tzw. grupy rekonstrukcyjne, które zaprezentowały umundurowanie i wyposażenie żołnierzy 2 Korpusu Polskiego. Obecni też byli uczestnicy wycieczki SWAP z Nowego Jorku oraz młodzież szkolna z Gimnazjum nr 1 im. Bohaterów Monte Cassino w Złocieńcu, której wyjazd do Włoch sponsorował Okręg 2. SWAP. Władze miasta Cassino reprezentowała delegacja na czele z burmistrzem Giuseppe Golini Petrarcone. 

Odsłonięcia pomnika dokonali burmistrz Cassino - Giuseppe Golini Petrarcone, córka generała Andersa - Anna Maria Anders, oraz dwaj uczestnicy bitwy pod Monte Cassino:  Wincenty Knapczyk - naczelny komendant SWAP i Antoni Chrościelewski -komendant Okręgu 2 Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Nowym Jorku. 

Aktu poświęcenia pomnika dokonał o. Krzysztof Wieliczko - naczelny kapelan SWAP w towarzystwie włoskiego kapelana wojskowego. 

Oprawę muzyczną zapewniła orkiestra Związku Harcerstwa Polskiego i miejscowy, włoski chór, który w języku polskim wykonał pieśń "Czerwone maki na Monte Cassino". 

Wielkie wrażenie na uczestnikach uroczystości zrobiło odtworzone z taśmy archiwalne przemówienie gen. Władysława Andersa, który w emocjonalnych słowach przypominał dramatyczne epizody z okresu bitwy pod Monte Cassino w 1944 r., wyjaśniał skąd tam się wziął żołnierz polski, oraz dobitnie i bez ogródek nazwał Związek Sowiecki państwem zbrodniczym.

Po tej przejmującej chwili, okolicznościowe, krótkie przemówienia wygłosili: burmistrz miasta Cassino - Giuseppe Golini Petrarcone, Antoni Chrościelewski, minister Jan Ciechanowski i Andrzej Pityński - twórca rzeźby popiersia gen. Andersa. 

Po przemówieniach wręczono odznaczenia SWAP burmistrzowi miasta Cassino i p. Jolancie Grunert - dyrektorce Muzeum Historiale. Burmistrz Giuseppe G. Petrarcone otrzymał też dokument - akt ofiarowania pomnika gen. Andersa, jako dar Okręgu 2. SWAP dla miasta Cassino. W zamian burmistrz Giuseppe G. Petrarcone wręczył Antoniemu Chrościelewskiemu medal miasta Cassino.

Złożenie wieńców i kwiatów pod pomnikiem gen. Andersa zakończyło tę podniosłą uroczystość. 

Monument ufundowany przez Okręg 2. SWAP i przekazany w darze dla miasta Cassino, jest pierwszym pomnikiem generała Władysława Andersa we Włoszech. Plac, na którym stoi pomnik, otrzymał miano: "Largo Wladyslaw Anders (Comandante del II Corpo d' Armata Polacco, 1944)". Uroczyste odsłonięcie i poświęcenie pomnika było ważnym elementem tegorocznych obchodów 70. rocznicy zdobycia Monte Cassino. 
 

Tekst: Teofil Lachowicz
Zdjęcia: Zygmunt Bielski i Teofil Lachowicz 
 

KLIKNIJ NA ZDJĘCIE, ABY UZYSKAĆ POWIĘKSZENIE


.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.
.
.
Uroczystość odsłonięcia pomnika gen. Władysława Andersa w Cassino (YouTube)
 
https://www.youtube.com/watch?v=D7cjbwBpXMk
.
https://www.youtube.com/watch?v=G0t7Po9DM9M
. ...
https://www.youtube.com/watch?v=4nNm7Fo9YbU
.
.
Powrót do archiwum wydarzeń

... email:
info@pava-swap.org
Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce
All Rights Reserved